اروند رود به ایران تعلق دارد یا به عراق؟
عراق قبل از تأسیس امپراطوری عثمانی بخشی از خاک ایران بوده است و خاندان آق یونلو برآن حکمرانی می کردند امپراطوری عثمانی در سال 1453 میلادی تأسیس گردید و در جهت کشور گشایی به ایران حمله کرد و سلسله صفویه نیز در سال 1502 میلادی به توسط شاه اسماعیل صفوی تأسیس گردید . و به مقابله با ترکان عثمانی پرداخت و پیوسته بر سر سرزمین ها اختلاف و کشمکش داشتند.
دولت عثمانی در سال1913 نظارت بر امور کشتیرانی در اروند رود را به دولت انگلستان واگذار کرد. دولت انگلیس که از حاکمیت ایران بر این شاهرگ حیاتی نگران بود همیشه بدنبال سلب حاکمیت ایران از اروند بود. لذا یک طرفه و بدون حضور نماینده ایران مرز ایران و عثمانی را ترسیم کرد. و بدین ترتیب حاکمیت اروند بجز قسمتی کوچکی از مقابل خرمشهر به عثمانی واگذار شده و بالاخره انگلیس با توسل به زور در 4 نوامبر 1913 پروتکل اسلامبول بین عثمانی، ایران، انگلیس و روس به امضاء رسید.
کمیسیون تهدید، حدود دو سال227 میله مرزی از خرمشهر تا آرارات را نصب کرد.پس از جنگ جهانی اول و شکست عثمانیان کشور های فلسطین، اردن، عراق سهم انگلستان و سوریه و لبنان سهم فرانسه شد. و چون عراق تحت حکومت انگلیس اداره می شد. انگلستان سعی داشت که ایران، عراق را به رسمیت بشناسد. اما ایران به شرط اینکه عراق حقوق حقه ی ایران را در شط العرب به رسمیت بشناسد حاضر به این کار شد که با قول مساعدت انگلیس در سال 1929 سفارت ایران در عراق تأسیس شد.
در ادامه انگلیس و عراق به خواسته های نا مشروع خود اصرار ورزیده و در نهایت در کمال بی انصافی در تاریخ 1937 با فشار انگلیس به ایران، حاکمیت تمامی اروند به عراق واگذار شد.
در سال 1927 با گذشت یازده سال و تغیرات اساسی در جامعه بین الملل ایران رسما عهد نامه 1927 را بی ارزش و در 7 اردیبهشت 1248 لغو رسمی آن را اعلام کرد به دنبال لغو این قرار داد در 21 بهمن 1352 جنگ خونینی بین ایران و عراق در گرفت.
در نهایت در تاریخ 15 اسفند 1353 در جلسه سران اوپک و پس از مذاکرات طولانی بین شاه ایران و صدام و میانجی گری رئیس جمهور الجزایر قرار داد 1975 الجزایر بین دو کشور امضاء شد.
مفاد عهد نامه:
دو کشور مرزهای زمینی خود را بر اساس پروتکل قسطنطنیه مورخه 1913 تعیین نمایند که طبق این بند 700 مایل از اراضی جنوب قصر شیرین به عراق تعلق گرفت به نفع عراق.
هر دو کشور هیچ ادعایی نسبت به مالکیت اروند رود نداشته باشند و مشترکا استفاده نمایند و مرز را بر اساس خط تالوگ ترسیم نمایند.
تعهد در قبال کنترل دقیق مرزی و جلو گیری از رخنه و نفوذ در امور داخلی دو کشور.
هیأت ایرانی در 24 اردیبهشت تا 10 خرداد 1357 آمادگی خود را برای اجرای عهدنامه و تحویل و تحول مستحدثات خصوصی و عمومی اعلام کرد اما هیأت عراقی اعلام کرد محل 21 میله مرزی باید تغییر کند واین در حالی بود که بر سر همه این موارد توافق صورت گرفته بود.
حامد المجبوری وزیر خارجه عراق در گفتگو با روزنامه الحیات گفت: در 22 سپتامبر 1980 صدام و ملک حسین روی یک تانک رفتند و با شلیک اولین گلوله پادشاه اردن آغاز جنگ را به صدام تبریک گفت ( ملک حسین پادشاه اردن)
در بند 6 قطعنامه 598 آمده است، از دبیر کل درخواست میشود که ضمن مشورت با ایران و عراق مسألهی تفویض کار تحقیق در باب مسئولیت مخاصمه، به هیأتی بیطرف را بررسی کند و در حداقل زمان ممکن به شورای امنیت گزارش دهد.
دبیر کل وقت سازمان ملل( آریالای خاویر پرزدکوئیار) در تاریخ 18 آذر 1370 طی سند رسمی بین المللی عراق را به عنوان آغاز گر جنگ معرفی نمود.
در بند ششم گزارش دبیر کل آمده است، این یک واقعیت است که توضیحات عراق برای جامعه بین المللی قابل قبول و کافی نیست و حمله 22 سپتامبر 1980 (31/6/59) علیه ایران با اصول و قوانین شناخته شده بین المللی ، منشور ملل متحد و اصول اخلاقی، قابل توجیه نیست و موجب مسئولیت مخاصمه است.